Kho tàng văn hóa Xứ Nghệ
Ghi chú: Bạn có thể tra cứu những từ không hiểu tại mục “Từ điển tiếng Nghệ”

Kinh nghiệm của người Thanh Chương:

Ngồi buốn thong thả

Kể mấy chuyện ghin mưa:

Trong bụi trắng rễ cừa (1)

Dưới ao su hang ếch

Trổ cửa Rào đông chếch

Chớp mặt đất nháy tuôn

Nồi đồng lả bén trôn (2)

Rá tre cơm dán mặt

Nấm mọc lồi mặt đất

Tán úa khắp vừng trăng

Con mang tác bừng bừng

Con dê ăn tranh trử (3)

Cá đã già trứng đẻ

Rồng cũng lấy nước đua

Tiếng động bể dồn vô

Mây vừng đông đen sậm

Con tráo trợ ra tắm

Con gà ri ăn đêm

Ai có ló phơi thêm

Kẻo trời mưa không gạo

 

Kinh nghiệm của người Can Lộc:

Thanh trời dụ dị chưa kêu,

Giọt cây cừa chưa trắng, nước ao bèo trong sâu,

Kẻ bệnh nực chưa đau,

Cây tỏi trời chưa lổ,

Con gà chưa ăn cỏ,

Con chó chưa mửa khan,

Ong trên rừng chưa càn,

Con xắc xắc còn nằm trong bụi,

Nó hãy chưa kêu sầu

Rú Bờng chưa đội mũ

Rú Bể chưa mang tơi

Con mang chưa tác hồi

Sóng ngoài bể chưa dồi,

Tôi xem một trăm ông trời

Chưa có ông nào mưa cả

Đừng cầu đảo mần chi cho hết hơi!

==========

(1)   Cừa : Tiếng Nghệ “cây đa” gọi là “cơn cừa”

(2)   Nồi đồng lả bén trôn: Nồi nấu bằng củi thường có một lớp nhọ nồi bám dính bên dưới, kinh nghiệm của nhân dân khi lớp nhọ nồi cháy lốm đốn thì báo hiệu trời mưa

(3)   Trử: mầm non; “Tranh trử” là mầm cỏ tranh