Hà Nội, ngày 05 tháng 9 năm 2008

     Hoài Thu yêu quý!

     Chú vừa nhận được tin là cháu đã trúng tuyển vào Trường Đại học Hà Tĩnh. Chú gửi tới cháu lời chúc mừng nồng nhiệt! Sau 12 năm miệt mài đèn sách, được sự yêu thương của ông bà, bố mẹ, sự ân cần giảng dạy của thầy - cô giáo, sự cổ vũ của các bạn, cháu đã có một sự nỗ lực hết sức tuyệt vời.

     Kết quả đó, trước hết thuộc về cháu, niềm vui đó sẽ là món quà tinh thần vô giá đối với họ tộc, ông bà, bố mẹ, thầy cô giáo và các bạn của cháu. Ngày cháu tựu trường, chú không về chung vui được, chú bày tỏ niềm vui khôn xiết ấy qua đôi dòng tâm sự mong muốn cháu tiếp tục cố gắng hơn nữa để gặt hái nhiều thành công trên con đường học vấn. Hoài Thu yêu quý! Chú không có điều kiện bên cháu nhiều nhưng qua mỗi lần về thăm quê, chú đều được nghe thầy cô, anh em, chú bác kể về ý chí vươn lên học giỏi của cháu, điều đó chú hết sức cảm kích. Chú mong rằng, giảng đường Đại học sẽ tiếp tục bổ trợ thêm kiến thức học vấn cho cháu. Rồi đây sự trang bị của tri thức nhân loại, cháu sẽ trưởng thành hơn, đóng góp nhiều thành tích, niềm vui cho gia đình, họ tộc và xã hội. Ước mong của chú, cầu mong của bố mẹ có lẽ cũng giống với suy nghĩ của cháu. Giờ chú muốn kể một câu chuyện cho cháu nghe! Qua câu chuyện đó, chú muốn cháu cùng suy ngẫm và gửi hồi âm cho chú. Trước hết, chú kể chuyện về chú nhé! Cháu có đồng ý như vậy không? Chuyện là thế này nhé:

      Cách đây 6 năm, trước lúc chú lên đường đi học chuyên nghiệp, ông Tùng đã gặp chú và căn dặn chú như sau: “Mình là con nhà nghèo nên con tập trung cho việc học là chính. Xã hội họ giàu sang nên người ta có thể ăn ngon, mặc đẹp, con cứ lấy câu chuyện “Cá gỗ” ra mà thực hiện với mình”. Lúc đó chú không biết “cá gỗ” là gì cả. Ông Tùng giải thích đại ý là sinh viên nghèo đi học thì không có tiền mua thức ăn nhiều nên đến bữa vào bếp ăn thì chỉ mua cơm và xin thêm nước mắm rồi đưa sẵn con cá làm bằng “gỗ” ra “chấm mút”. Nhìn qua người ta cứ nghĩ là mình có cá ăn với cơm. Sau này đi học, chú mới tìm hiểu thực hư câu chuyện này. Chú kể cụ thể hơn để cháu hiểu. Bởi đây là một câu chuyện có thật. Ở huyện Quỳnh Lưu tỉnh Nghệ An có một dòng họ con cháu học giỏi lắm. Đó là dòng họ Hồ. Ngày đó, có một cậu thanh niên trong dòng họ Hồ đã trải qua 3 kỳ thi: thi Hương, thi Hội, thi Đình. Sau đó chuẩn bị cho kỳ thi để được phong làm Trạng nguyên, cậu ta ra Thăng Long (nay là Hà Nội) để dự thi. Cuộc sống của cậu ta hết sức vất vả vì ở quê ra, hết sức nghèo khổ nhưng cậu ấy luôn luôn cần mẫn học tập. Thời gian đầu, cậu có tiền ăn cơm nhưng sau một thời gian tiền không còn nhiều, cậu để dành cho việc mua bút giấy nên cứ đến bữa trưa, bữa tối cậu đến quán cơm mà ngày thường cậu đã từng ăn đó. Cậu ta mượn cái nồi cơm của chủ quán để về nấu nhưng sau khi mang nồi đến trả cho chủ quán thì nồi được lau chùi sạch sẽ. Nhiều lần như thế, cô con gái của chủ quán nẩy sinh nghi ngờ và bắt đầu theo dõi cậu. Một hôm cô gái này đã theo sau bước chân của cậu và phát hiện, sau khi mượn nồi cơm về, cậu ta “nạo vét” toàn bộ số cơm cháy trong nồi để ăn. Suốt thời gian dài như thế, cậu ta đã tồn tại cuộc sống của mình để theo học từ những “miếng cơm cháy” như thế. Nhìn chàng trai hiền lành, có ý chí học tập mà nhà lại nghèo đói, cô gái này đem lòng thương yêu. Chính vì thế, cứ đến lúc cậu này ra quán mượn nồi về thì cô gái đã chủ động không lấy hết cơm trong nồi mà cố ý dành lại một ít. Nhờ thế mà những “bữa ăn” sau đó của chàng trai được “cải thiện” hơn. Nhưng rồi một thời gian sau, cậu ta lại nghi ngờ là tại sao thời gian này cơm trong nồi không được lấy ra hết và cuối cùng cậu ta biết là mình đã bị lộ nên cậu đã không đến quán mượn nồi nữa. Hai ngày không thấy cậu này đến quán mượn nồi, cô gái kia đã tìm đến nơi ở của cậu và gặp cậu đang bị sếu (xỉu), người toát mồ hôi. Cô gái đã đem chuyện này ra kể với bố mẹ, bố mẹ cô quyết định đưa cậu về nhà nuôi ăn học. Không phụ lòng người tốt, cậu đã thi đỗ Trạng nguyên vào năm thi đó. Nhà vua thấy cậu ta rất thông minh và nhả ý sẽ bố trí chức quan lớn trong Triều cho cậu nhưng với một điều kiện là cậu phải lấy công chúa là con gái của Vua. Nhưng cậu này đã từ chối tấm lòng của nhà Vua và xin phép Vua được về quê làm một chức quan nhỏ để đáp lại ân tình đối với cô gái đã bao năm giúp cậu học thành tài. Và rồi tình người sâu nặng, cậu ta đã lấy cô gái kia làm vợ, họ đã sống với nhau rất hạnh phúc cho đến trọn cuộc đời.

     Ngày nay ở Hà Nội, con cháu của họ có hàng ngàn Giáo sư, tiến sĩ đang ngày đêm lao động, đóng góp công sức, trí tuệ vào dựng xây quê hương, đất nước....

======

Phlanhoa hồi đáp:

     Gửi bạn Nguyễn Văn Hùng!

     Cám ơn bạn đã gửi bức thư tâm huyết đầy cảm động của mình cho vidamdodua.com. Chỉ hơi tiếc một chút, nếu bạn có một chút tư liệu về tên thật cụ thể của vị Hồ Trạng nguyên đó, thì Phlanhoa đã có thể xây dựng bức thư của bạn thành một bài viết mới về cá gỗ mang tính văn hóa lịch sử Xứ Nghệ.

     Chúc bạn và cháu gái vui vẻ, hạnh phúc và thành đạt trong cuộc sông1

La nguoi con Ha Tinh toi tu hao ve mot vung que moc mac don so nhung chan chua tinh thuong tinh doan ket.Duoc tim hieu ve lich su cua xu Nghe toi cang tu hao hon vi tinh chiu thuong chiu kho cua nguoi dan que minh,vuon len trong moi kho khan de co duoc thanh cong nhu ngay hom nay.Hy vong rang chung ta se co gang hon nua de giu gin nen van hoa nay